Zenit Saint Petersburg FC đã trải qua một giai đoạn chuyển mình ấn tượng dưới thời HLV Sergei Semak. Từ một đội bóng chật vật trong việc giành vé dự Europa League, họ đã trở thành nhà vô địch Nga trong 5 mùa giải liên tiếp. Nhưng đâu là bí quyết thành công của họ? Bài viết này của FCZ.NAME sẽ phân tích chi tiết cách Semak giúp Zenit thống trị giải đấu.
Tình hình trước khi Semak đến với Zenit
Năm 2017/18, Zenit kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 5, một kết quả gây thất vọng lớn với đội bóng giàu tham vọng này. HLV Roberto Mancini dù từng dẫn dắt các CLB lớn như Manchester City và Inter Milan đã không thể giúp Zenit chấm dứt chuỗi 3 năm không vô địch. Ban lãnh đạo đội bóng nhận ra rằng họ cần một người hiểu Zenit từ bên trong và quyết định bổ nhiệm Sergei Semak – cựu cầu thủ, trợ lý HLV của đội làm người dẫn dắt.
Semak không phải là người mới mẻ với Zenit. Trước đó, ông từng làm trợ lý cho Luciano Spalletti và có thời gian ngắn làm HLV tạm quyền của đội bóng. Tuy nhiên khi trở lại vào năm 2018, Semak đã tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu, bao gồm vai trò HLV trưởng của FC Ufa, giúp ông trưởng thành cả về chuyên môn lẫn chiến thuật.
Hành trình 5 năm thành công cùng Sergei Semak
Dưới thời Semak, Zenit St. Petersburg đã giành 5 chức vô địch Ngoại hạng Nga liên tiếp, một thành tích mà chưa HLV nào trước đó đạt được. Thành công của đội bóng không chỉ đến từ chất lượng đội hình, với nhiều cầu thủ tài năng như Douglas Santos, Claudinho hay Malcolm, mà còn nhờ vào chiến thuật linh hoạt và khả năng thích nghi của Semak.
Zenit là sự kết hợp hoàn hảo giữa lối chơi kiểm soát bóng hiện đại và sự sáng tạo cá nhân của các cầu thủ, đặc biệt là những tài năng Brazil. Chính điều này đã biến đội bóng thành “ông vua” của bóng đá Nga trong suốt 5 mùa giải qua.
Chiến thuật xây dựng lối chơi của Zenit
1. Xây dựng từ tuyến dưới với lối chơi kiểm soát
Zenit áp dụng lối chơi định vị chiến thuật, với các cầu thủ tuân thủ nghiêm ngặt việc duy trì vị trí để dễ dàng triển khai bóng. Sơ đồ 4-3-3 thường xuyên được sử dụng nhờ khả năng tạo sự cân đối trên sân. Trong quá trình xây dựng bóng từ tuyến dưới:
- Các trung vệ tách rộng, hậu vệ cánh giữ vị trí thấp, tạo nên các tam giác chuyền bóng.
- Tiền vệ trụ như Wilmar Barrios di chuyển khéo léo để nhận bóng ở khoảng trống sau tuyến pressing của đối thủ.
- Các tiền vệ trung tâm, như Wendel hoặc Claudinho, hỗ trợ bằng cách tạo góc chuyền thuận lợi ở hành lang trong.
Tuy nhiên khi đối thủ áp sát quá chặt, Zenit có thể chuyển đổi linh hoạt. Ví dụ, một hậu vệ cánh sẽ di chuyển vào trung lộ hoặc một trung vệ dâng cao để tạo thêm lựa chọn chuyền bóng.
2. Kiểm soát bóng áp đảo
Zenit là đội kiểm soát bóng tốt nhất giải đấu với trung bình 60,4% thời gian cầm bóng mỗi trận. Họ tập trung khai thác khu vực trung lộ, nơi các đường chuyền được thực hiện một cách nhanh chóng và chính xác, giúp đội bóng dễ dàng tiến về phía trước.
3. Sự sáng tạo trong phần sân đối phương
Ở khu vực tấn công, Zenit kết hợp giữa chiến thuật định vị và sự tự do sáng tạo của cầu thủ.
- Tam giác phối hợp: Các cầu thủ liên tục hoán đổi vị trí để làm rối loạn hàng phòng ngự đối thủ. Ví dụ, Claudinho thường kéo hậu vệ ra biên, tạo khoảng trống cho Mostovoy băng vào hành lang trong.
- Khai thác không gian phía sau hàng thủ: Các cầu thủ chạy cánh như Malcolm sử dụng tốc độ để thực hiện các pha chạy chỗ sau lưng hàng phòng ngự đối phương, đón các đường chuyền dài hoặc chọc khe từ đồng đội.
Zenit cũng tận dụng tốt các tình huống bóng bổng với nhiều cầu thủ tham gia vào vòng cấm, tăng khả năng tận dụng cơ hội và kiểm soát các pha bóng bật ra.
Hệ thống phòng ngự vững chắc
1. Phòng ngự chủ động, giữ đối thủ xa khung thành
Zenit St. Petersburg không chỉ mạnh trong tấn công mà còn nổi bật ở khâu phòng ngự. Họ duy trì một hàng thủ cao, với trung bình chỉ 19 bàn thua sau 28 trận. Chiến thuật pressing được thực hiện một cách hợp lý:
- Pressing có định hướng: Các tiền đạo như Mateo Cassierra ép đối thủ chơi bóng ra biên, nơi các hậu vệ cánh và tiền vệ sẽ gây áp lực mạnh mẽ để giành lại bóng.
- Bọc lót chặt chẽ: Khi một hậu vệ dâng lên để áp sát, các cầu thủ còn lại sẽ co hẹp đội hình để lấp khoảng trống, giảm thiểu nguy cơ bị phản công.
2. Dữ liệu phòng ngự ấn tượng
Zenit chỉ phải đối mặt với chỉ số bàn thua kỳ vọng (xGA) là 23.2, cho thấy họ rất ít khi để đối thủ có cơ hội ghi bàn rõ ràng.
Zenit dưới thời Sergei Semak đã trở thành hình mẫu lý tưởng về cách xây dựng đội bóng thành công, kết hợp sự kiểm soát bóng, sáng tạo trong tấn công và vững chắc ở phòng ngự. Với 5 chức vô địch liên tiếp, Semak đã khẳng định tên tuổi của mình không chỉ ở Nga mà còn trên bản đồ bóng đá châu Âu. Tương lai của Zenit dưới sự dẫn dắt của Semak chắc chắn còn nhiều điều đáng mong đợi.
